طی‌الطول و فال | محسن حضرتی

فال به معنی خوبی، بدی، خیر یا شری است که از شنیدن کلمه یا صدا، دیدنِ حرکت و منظره‌ای، باز کردن کتاب و یا مشاهده‌ی نقشی پیش‌بینی می‌شود.
فال  گرفتن از دیرباز در فرهنگ ایرانیان وجود داشته است، ابن قتیبه در کتاب «عیون الاخبار» برخی از این اعتقادات را شرح داده است: «آن‌ها به هنگام خروج از خانه اگر پسری در حال رفتن به مکتب، حیوانی بسته‌شده و یا حیوانی در حال حمل بار شراب یا زغال می‌دیدند، آن را به فال بد گرفته و درعوض اگر در آن هنگام با پسری در حال خانه رفتن از مکتب و یا حیوانی با بار میوه و غذا روبرو می‌شدند، آن را به فال خوب می‌گرفتند.»
چندوجهی بودن و پرداختن به مضامین گوناگون، از ویژگی‌هایی مهم اشعار فارسی و بخصوص حافظ هست که خود می‌تواند دلیلی بر فراگیر شدن فال حافظ باشد، شعر (انتخاب‌شده توسط فال) در نقش شابلونی عمل می‌کند که فرد سعی بر منطبق کردن احساسات، عواطف و نیات جاری خود در آن را دارد و نهایتاً به برداشتی منحصربه‌فرد و یا شاید تکرار نشدنی می‌رسد.
در عصر دیجیتال تصاویر دیجیتال، پیکسل‌ها، سایه‌ها، رنگ‌ها و… ساخته‌شده با کامپیوتر بخش مهمی از زندگی روزمره ما را فراگرفته‌اند. دیدن دائم تصاویر و اطلاعات آنلاین در اسکرین‌ها ذهن ما را بیشتر از هر زمان به دنیای مجازی عادت داده تا جایی که دیدن تصویری کم کیفیت، رندر نشده و پیکسلی ما را به  تجربه‌ی دیدن نمونه‌ی مشابه آن در دنیای واقعی ارجاع می‌دهد و حتی معانی زیادی صرفاً مجازی در ذهن ما به وجود آمده که برای ما حاوی ارجاع و شخصیت مشخص می‌باشند.
این پروژه سعی بر آن دارد تا از این حجم (تقریباً) بی‌نهایت اطلاعات دیجیتال در جهت بیان موضوعی از آینده استفاده کند. در این پروژه هوش مصنوعی با استفاده از آنالیز مضامین و معانی موجود در اشعار حافظ در لحظه‌ی گرفتن فال مجازی به جستجو آنلاین می‌پردازد و فضایی مجازی بر پایه‌ی تعبیر فال به مخاطب ارائه می‌دهد. همان‌طور که هر فال در لحظه‌ی گرفتن با توجه به نیات گیرنده، برداشتی منحصر به همان لحظه را ارائه می‌دهد، هوش مصنوعی با توجه به اطلاعات در لحظه به‌روز شونده آنلاین، فضایی غیرقابل تکرار را برای فال ارائه می‌دهد.
نسخه‌ی پیش رو، نسخه‌ی اولیه و در حال گسترش پروژه با تکنولوژی واقعیت افزوده هست و نسخه‌ی نهایی پروژه با تکنولوژی واقعیت مجازی پیاده‌سازی خواهد شد و به پاسخ به این سؤال خواهد پرداخت: همان‌طور که در تاریخ شفاهی و کتبی  به‌جای مانده از گذشتگانمان، فال‌های زیادی گره‌گشای اشخاصی در زمان‌های ناامیدی بوده‌اند، آیا تکنولوژی دیجیتال می‌تواند با زبان آنلاین حرف از آینده زده و گره گشایی کند؟