از شرق چیدمانی از آرمین عبدی
زمینه سیاسی اجتماعی:
با تحقیق در روند ارائهی اولین دوربینهای ویدئویی کوچک و قابلحمل به بازار، متوجه همزمانی این امر با دهههای نخست پس از انقلاب (دهه ۵۰ و ۶۰ ه.ش) خواهیم شد. این نوع دوربینهای ارزانقیمت پس از ارائه در سال ۱۹۸۵ بهسرعت وارد استودیو هنرمندان شد. استفاده از این ابزار امکانی جدید برای هنرمندان به وجود آورد و در ابتدا بیشتر آنها شروع به تجربههای دیداری ساده کردند.
اما در ایران دیری نپایید که کلیهی ابزار مرتبط با ویدئو -اعم از پخش/ضبط کنندهها، کاست و دوربین ویدئویی – ممنوع شد. این ممنوعیت از سال ۱۳۶۲-۱۳۷۱ (دولت سوم تا پنجم) به طول انجامید. در این سالها جامعهی ایران و بخصوص جامعه هنری شاهد یکی از مهمترین بازدارندگیها از سوی حکومت در حوزهی رسانههای تصویری بودند. علاوه بر این ممنوعیت عمومی، پس از انقلاب فرهنگی در دانشگاهها؛ ویدئو، بهعنوان رسانهای جدید، نتوانست جایگاهی در بین رشتههای زیرگروه هنر پیدا کند. دراینبین یک استثناء برای ویدئو وجود داشت. صداوسیمای ج.ا ناگزیر به نگهداری و توسعه زیرساختهای ویدئویی خود در جهت پروپاگاندا و اطلاعرسانی، بهعنوان تنها رسانهی تصویری جمعی در ایران بود. درنتیجه این سازمان در طی چند دهه برای تأمین تجهیزات خود بدل به یکی از خریداران مهم کمپانیهای ویدئویی شد.
پس از رفع ممنوعیت استفاده از تجهیزات ویدئویی توسط وزارت ارشاد در سال ۱۳۷۲، استفاده از دوربینهای ویدئویی بهسرعت مورد استقبال مردم قرار گرفت بهگونهای که در سالهای پایانی این دهه در هر خانوادهای از قشر متوسط یک دوربین ویدئویی یافت میشد. همه از مراسم و رویدادهای خانوادگی و محلی خود تصاویری ضبط میکردند اما عموماً این دست تجربهها نیز دغدغه مدیومی نداشتند و به شکل سادهای از الگوی برنامههای تلویزیونی و شوهای غیرمجازی که دیده بودند پیروی میکردند. ویدئو بهظاهر چیزی مهم بود که باید کاستهایشان را با اتفاقات مهم خود پر میکردند. تجربه کردن به هدر دادن کاستها میمانست.
استیتمنت:
قصد داشتم تا در این کار، مکالمهای تصویرمحور بین تصاویر قبلی و جدید در هر کاست ایجاد شود. تصاویر قبلی عموماً در دههی ۶۰ و ۷۰ (ه.ش) ضبط شدهاند که بواسطه قانون منع استفاده از تجهیزات ویدئویی عملی مجرمانه تلقی میشده است. تصاویر جدید را خودم از افراد مرتبط با تصاویر اولیهی همان کاست در فضاهای داخلی -خصوصی ضبط ردم. محتوای تصاویر جدید پرترهای از افراد در حال گفتگو است؛ این گفتگوها دربارهی تجربهای شخصی افراد است. در مرحله بعد با مشاهده تصاویر ضبط شده بر سطح یک نمایشگر شروع به جستوجو، انتخاب، حذف و تکرار راشها کردم. نتیجه این عمل بصورت همزمان و زنده است که از سطح نمایشگر توسط دوربین دیجیتال ضبط میشود، البته به صورت بیصدا. در آخر، تصاویر دیجیتال بسته به نام نمایشگر، نامگذاری و آرشیو میشوند؛ مثلاً :NATIONAL #01